Gezonde werkvloer? RIVM ontwikkelt praktisch stappenplan voor werkgevers.
RIVM-stappenplan helpt organisaties in 7 stappen naar een vitale werkvloer met snelle, duurzame resultaten.
Lees meer
Een makkelijk te begrijpen overzicht van belangrijk Onderzoek van VU, Depressie Vereniging en Expertisecentrum Depressie onderstreept kracht van samen delen.
De originele bron met link vind je onderaan dit blog.
In juni 2024 verscheen een bijzonder onderzoek naar de werking van lotgenotencontact bij het herstel van depressie. De Vrije Universiteit Amsterdam en het Expertisecentrum Depressie onderzochten hoe gesprekken met mensen die hetzelfde meemaken, kunnen bijdragen aan herstel. De conclusie is helder: lotgenotencontact werkt. En de waarde ervan reikt veel verder dan de behandelkamer.
Lotgenotencontact betekent: in gesprek gaan met mensen die iets vergelijkbaars meemaken. Bij depressie kan dat bijvoorbeeld zijn praten met anderen die weten hoe het voelt. Maar dit geldt net zo goed voor mensen met rouw, burn-out, verslaving of andere levensvragen. Het gebeurt vaak in groepen, soms online, soms live. Het belangrijkste element is herkenning: je hoeft niets uit te leggen, want de ander weet precies hoe het is.
Waarom dit onderzoek van belang is
Lotgenotencontact werd lange tijd gezien als ‘extra’ of ‘aanvullend’. Maar uit dit onderzoek blijkt: het is méér dan dat. Het kan herstel versnellen en verdiepen. Mensen voelen zich minder alleen, ervaren steun en ontdekken nieuwe manieren om met hun situatie om te gaan.
"Herstellen van een depressie doe je niet alleen. Het delen van ervaringen met anderen die hetzelfde meemaken, geeft herkenning en hoop," zegt prof. dr. Ernst Bohlmeijer, verbonden aan de Universiteit Twente, die meewerkte aan de analyse.
Wat is onderzocht?
De studie volgde meer dan 100 deelnemers aan gespreksgroepen van de DepressieVereniging. Deelnemers vulden vragenlijsten in over hun psychisch welzijn, eenzaamheid en vertrouwen in herstel, zowel voor als na deelname.
De uitkomsten zijn bemoedigend:
"Ik had voor het eerst het gevoel: ik ben niet de enige. Dat gaf me rust," aldus een deelnemer.
Een opvallend kenmerk van lotgenotencontact is de gelijkwaardigheid. Iedereen in de groep is zowel ‘ervaringsdeskundige’ als luisterend oor. Dat maakt het anders dan een gesprek met een hulpverlener, legt dr. Jan Mokkenstorm van het Expertisecentrum Depressie uit: "In een zorg setting is er vaak een hiërarchie. In een lotgenotengroep is er ruimte voor kwetsbaarheid, zonder oordeel."
Ook Marieke Hulsbergen van de Depressie Vereniging benadrukt dit. "Mensen geven aan dat ze zich voor het eerst écht gehoord voelen. Niet omdat iemand een oplossing heeft, maar omdat iemand oprecht begrijpt wat je bedoelt."
Online én offline even waardevol
De vorm maakt weinig verschil, blijkt uit het onderzoek. Of de gesprekken nu online of live plaatsvinden: als er veiligheid en structuur is, kan er verbinding ontstaan. "Het gaat om de herkenning en steun, niet om de locatie," aldus de onderzoekers.
Nog te weinig benut in het herstelproces
Ondanks de positieve resultaten is lotgenotencontact nog lang niet vanzelfsprekend in de zorg of op de werkvloer. Veel mensen weten niet dat dit soort groepen bestaan of twijfelen of hun verhaal ‘wel past’. Ook verwijzen professionals nog te weinig actief door.
"Lotgenotencontact verdient een vaste plek in het hersteltraject," zegt dr. Renske Spijkerman van de VU. "En niet alleen in de zorg: ook in het dagelijks leven, op school of werk zou er ruimte moeten zijn voor gedeelde ervaringen."
Voor werkgevers ligt hier een kans. Jaarlijks hebben honderdduizenden werknemers te maken met psychische klachten, stress of ingrijpende gebeurtenissen. Toch blijven deze thema’s vaak onbesproken op de werkvloer. Lotgenotencontact biedt een laagdrempelige manier om die stilte te doorbreken.
Werkgevers kunnen ruimte creëren voor open gesprekken, collega’s wijzen op beschikbare zelfhulpgroepen, of zelf gespreksgroepen faciliteren. Dat vraagt geen medische expertise, maar wél betrokkenheid en vertrouwen. En dat loont: verbondenheid op het werk draagt bij aan herstel, motivatie en duurzame inzetbaarheid.
Waarom vindt #SAM dit belangrijk?
Bij #SAM zien we dagelijks wat gedeelde ervaringen kunnen betekenen. In onze welzijnstrainingen ontdekken deelnemers de kracht van herkenning en verbinding. Dat werkt niet alleen bij psychische klachten, maar ook bij stress, balans, mantelzorg of andere uitdagingen in het leven. Daarom ondersteunen wij initiatieven die preventie begrijpelijk én bereikbaar maken voor iedereen.
We geloven dat de werkvloer een belangrijke plek is voor die verbinding. Want juist daar kunnen mensen elkaar vinden, steun ervaren en samen werken aan welzijn. Door collectieve steun toegankelijk te maken, helpen we voorkomen dat kleine problemen grote worden.
Lees hier meer over onze werkwijze.
Lees hier meer welke trainingen wij aanbieden voor medewerkers om samen het gesprek aan te gaan.
Bronvermelding
Vrije Universiteit Amsterdam, Depressie Vereniging & Expertisecentrum Depressie (2024). Lotgenotencontact en herstel bij depressie. Effecten van deelname aan gespreksgroepen. Amsterdam: VU.
Dit artikel is tot stand gekomen met behulp van AI en zorgvuldig geredigeerd door de redactie van #SAM. We geloven dat AI een waardevol hulpmiddel is om wetenschappelijke kennis toegankelijker te maken voor een breder publiek. Door complexe rapporten te vertalen naar begrijpelijke taal, maken we belangrijke inzichten over preventie beschikbaar voor iedereen, ongeacht opleidingsniveau of achtergrond.
Dit verandert niets aan de inhoud of de waarde van het oorspronkelijke onderzoek. Integendeel: het helpt om de kern en relevantie ervan beter zichtbaar te maken. Onze rol bij #SAM is dan ook om relevant onderzoek op te sporen en te zorgen dat dit bij de juiste persoon terechtkomt, op een manier die aansluit bij hun leefwereld.
We streven naar heldere uitleg, rijk aan voorbeelden en ondersteund met bronverwijzingen, visuals en praktisch toepasbare inzichten. Zo vergroten we samen de bewustwording over gezondheid en maken we preventie écht bereikbaar en begrijpelijk voor iedereen. We werken doorlopend aan het verbeteren van de instructies voor het model.
Heb je tips? Mail ronald@hashtagsam.nl
RIVM-stappenplan helpt organisaties in 7 stappen naar een vitale werkvloer met snelle, duurzame resultaten.
Scheiden beïnvloedt werk en welzijn. Steun op de werkvloer versterkt veerkracht en voorkomt uitval.
Hoe werk gezondheid kan versterken of schaden: kansen voor mensen met een lager inkomen.