Hormonen op de werkvloer: wat zeggen CBS en de wetenschap?

In september 2025 publiceerde het Centraal Bureau voor de Statistiek nieuwe cijfers over hormonale klachten bij werkende vrouwen. Tegelijk sluit een grote Nederlandse studie van RIVM en TNO aan bij deze cijfers en laat zien wat die klachten betekenen voor werk, productiviteit en toekomstverwachting.

Hoe vaak komen klachten voor en wie vertelt het op het werk?

Volgens het CBS geldt:

“In 2025 zei 80% van de vrouwelijke werknemers dat ze soms of regelmatig hormoon-gerelateerde klachten hebben” - Centraal Bureau voor de Statistiek.

‍
Het gaat dan om menstruatie, zwangerschap of overgang. Meer dan een derde houdt dit stil:

“Van hen houdt 35% deze verborgen op het werk.” Centraal Bureau voor de Statistiek

Die terughoudendheid zien we ook in wetenschappelijk onderzoek. In het TBV-artikel over 8425 vrouwen uit het Lifelines-cohort schrijven dr. Bette Loef en collega’s:

“Van de werkende vrouwen in de overgang zegt 35% dat hun klachten het functioneren op het werk hebben beperkt.”

En ook:

“In totaal bespreekt 52% van de vrouwen in de overgang met klachten die hun functioneren beperken dit niet op het werk.”

Wat betekent dit voor het werk?

Dezelfde studie beschrijft dat klachten merkbaar doorwerken in het dagelijks werk. De onderzoekers concluderen:

“Vrouwen die veel last hebben van overgangsklachten verzuimen vaker, hebben een hogere herstelbehoefte, zijn vaker ontevreden met hun werk, verwachten korter door te kunnen werken, hebben een verminderd werkvermogen en zijn minder productief.”

Daarbij gaat het niet alleen om opvliegers. De topklachten zijn onder meer slaapstoornissen, spier- en gewrichtspijn en vermoeidheid, met effecten op concentratie en herstel na werktijd .

De cijfers zijn concreet. Zo verzuimen vrouwen met veel klachten bijna twee keer zo vaak in drie maanden tijd als vrouwen met weinig klachten, en scoren zij lager op productiviteit en werkvermogen . De auteurs benadrukken:

“Ook na correctie voor demografische, werkgerelateerde, leefstijl- en gezondheidskenmerken blijft het verband tussen meer klachten en ongunstigere werkuitkomsten bestaan.”

Waarom blijft dit vaak onbesproken?

De TBV-auteurs noemen meerdere redenen. Er is nog te weinig kennis en bewustzijn bij zowel werkgevers als werknemers over de impact van overgang en wat helpt op het werk. Daarnaast kunnen klachten lijken op stress of overspannenheid, waardoor de juiste hulp vertraging oploopt . De auteurs schrijven daarom: ‍

“Onderzoek naar strategieën die de duurzame inzetbaarheid van vrouwen in de overgang kunnen verbeteren is nodig. Bedrijfsartsen spelen bij deze strategieën een belangrijke rol.”

Wat kunnen leidinggevenden en teams doen?

Dezelfde studie eindigt met praktische aanbevelingen. Zo schrijven de auteurs: ‍

“Aanbevelingen voor werkgevers zijn om een positieve houding te tonen, een veilige sfeer te creëren waarin overgangsklachten kunnen worden besproken en voor goede werkomstandigheden te zorgen.”

‍
Ook benadrukken zij dat bedrijfsartsen alert moeten zijn op overgangsklachten als mogelijke factor bij ongunstige werkuitkomsten en hierover proactief adviseren .

Concreet kan dat betekenen: ruimte voor gesprek en maatwerk, aandacht voor herstel nawerktijd, flexibel roosteren rond slechte nachten, en aanpassingen in temperatuur, kledingvoorschriften of pauzes. Dit sluit aan bij het CBS-beeld dat klachten reëel en wijdverbreid zijn, maar dat een groot deel niet wordt gedeeld op het werk Centraal Bureau voor de Statistiek.

Over onze training en expert

Bij #SAM werken we met trainers die het onderwerp begrijpelijk, veilig en praktisch maken. Sandra van Leeuwen is bij ons betrokken als expert. In de training "Energiek en blij in de overgang" leren deelnemers hoe zij klachten herkennen, wat werkt in het dagelijks werk en hoe je hierover in teams in gesprek komt. De training is groepsgericht en sluit aan op de inzichten uit CBS en wetenschap.

Lees hier meer over deze training: https://www.hashtagsam.nl/trainingen/energiek-en-blij-in-de-overgang

Waarom #SAM dit belangrijk vindt

Veel mensen besteden een groot deel van hun leven op het werk. Als we hormonale gezondheid bespreekbaar maken en werk slim inrichten, blijft talent inzetbaar en blijft werk plezierig. #SAM wil dat preventie normaal en toegankelijk is, juist op de plek waar bijna iedereen komt: de werkvloer. Daarom bieden we groepsgerichte trainingen waarin medewerkers samen leren, ervaringen delen en praktische stappen vinden die passen bij hun werkcontext. Zo maken we preventie haalbaar voor miljoenen werknemers en werkgevers, niet door extra druk te zetten, maar door kennis, verbinding en kleine, haalbare oplossingen.

‍

‍

Dit artikel is tot stand gekomen met behulp van AI en zorgvuldig geredigeerd door de redactie van #SAM. We geloven dat AI een waardevol hulpmiddel is om wetenschappelijke kennis toegankelijker te maken voor een breder publiek. Door complexe rapporten te vertalen naar begrijpelijke taal, maken we belangrijke inzichten over preventie beschikbaar voor iedereen, ongeacht opleidingsniveau of achtergrond.

Dit verandert niets aan de inhoud of de waarde van het oorspronkelijke onderzoek. Integendeel: het helpt om de kern en relevantie ervan beter zichtbaar te maken. Onze rol bij #SAM is dan ook om relevant onderzoek op te sporen en te zorgen dat dit bij de juiste persoon terechtkomt, op een manier die aansluit bij hun leefwereld.

We streven naar heldere uitleg, rijk aan voorbeelden en ondersteund met bronverwijzingen, visuals en praktisch toepasbare inzichten. Zo vergroten we samen de bewustwording over gezondheid en maken we preventie écht bereikbaar en begrijpelijk voor iedereen. We werken doorlopend aan het verbeteren van de instructies voor het model.

Heb je tips? Mail ronald@hashtagsam.nl

‍

‍